5. Swadhyay - Experiencing Peace?

 જ્યારે હું સ્વાધ્યાય, ભક્તિ કે ક્રિયા દ્વારા શાંતિ અનુભવું — ત્યારે મને લાગે છે કે હું પુરુષાર્થ કરી રહ્યો છું.

ક્યારેક તો હું એ બધું યાંત્રિક રીતે પણ કરું છું, શાંતિનો અનુભવ પણ ન થાય — તો પણ મન સંતોષ પામે છે કે મેં સાધના કરી.

પણ સાચું તો એ છે કે એ પણ હજૂ અધૂરી સાધના છે — કારણ કે સાચો પુરુષાર્થ તો ત્યારે છે, જયારે એ શાંતિ કે જાગૃતતા સંસારના ધમધમાટમાં પણ જીવંત રહે.

જ્યારે લોકોના વલણો મને ઉશ્કેરવા માંગે છે, જ્યારે તાકીદો અને ફરજિયાત જવાબોની બોમ્બાર્ડીંગ થાય છે, ત્યારે જો હું જાગૃત રહી શકું — તો એજ સાચી સાધના છે.

હવે દરેક સંજોગે મને અંદરથી યાદ અપાવવાનું છે: હવે એક પણ ક્ષણ અજાણવાઈ વિતાવવાની નથી — સાચો પુરુષાર્થ તો હવે આ ક્ષણે જાગી જ જીવવાનું છે.

હવે મારે સાધનાને જીવનથી અલગ રાખવાને બદલે, જીવનમાં સમાવી દેવાની છે. મારી દરેક ક્રિયામાં, દરેક સંબંધમાં, દરેક વિચારના પલમાં — જાગૃતપણે જીવવાનું જ મારો મોટો પુરુષાર્થ છે.

એકાંતમાં જાગૃત રહેવું સરળ છે, પણ સંસારના વાવાઝોડા વચ્ચે શાંત અને સજાગ રહેવું — એજ આંતરિક વિજય છે.

Thank you ChatGPT 

4. AtmaLaksh - Example of Dal.

 હું જ્યારે મારા આધ્યાત્મિક ઉપાયોની વાત કરું છું — સ્વાધ્યાય, ભક્તિ, ક્રિયા — ત્યારે હું સહજતાથી શેર કરું છું. પણ જ્યારે કોઈ પૂછે કે, “શું આ બધું આત્મલક્ષથી કરે છે?” ત્યારે હું થોડી ક્ષણ માટે નિઃશબ્દ થઈ જાઉં છું. તેઓ કહે છે કે "શુભ ક્રિયાઓ પૂણ્ય આપે છે, મુક્તિ નહીં. આત્મલક્ષ વિના સાધના પૂરું થાય એવું નથી, પણ તે પરમ લક્ષ્ય સુધી પહોંચતું પણ નથી." આ વાત મારે માટે એક આંખ ઉઘાડે એવી ચેતવણી બની ગઈ છે.

મારે એક ઉદાહરણ યાદ આવે છે — જો હું દરરોજ દાળ બનાવું પણ તેમાં મીઠું ન નાખું, તો એ પોષક હશે પણ સ્વાદહીન. જો કોઈ કહે કે "મીઠું નાખી ને જુઓ," તો શું હું દાળ બનાવવી જ બંધ કરી દઉં? નહીં... મીઠું ઉમેરવાથી દાળ વધુ સમૃદ્ધ અને પૂર્ણ બને છે. એ જ રીતે, જ્યારે હું આત્મલક્ષ સાથે સાધના કરું છું, ત્યારે એ માત્ર ક્રિયા નહીં રહે, એ જાગૃતિ બની જાય છે — દરેક મંત્ર, દરેક શ્વાસ, દરેક ધ્યાન હવે આત્મસ्मરણ તરફ લઈ જાય છે. હવે હું એ માર્ગ પર છું, જ્યાં કરમ ફળ નથી, પણ મોક્ષ તરફ દોરી જતી શાંતિ છે

Thank you ChatGPT

.

3. Guru Poonam.

 Hai Guru ki Roshni me wo Dam

Anant kaal ki Amavas ko karde Poonam

Lekin Guru aagna par chale bagair

Nahi mitega Moh Agnaan Bharam

Agle saal phir aayegi Guru Poonam

Kya tab tak kar paunga safal Janam

Peechle saal aur ye saal ke dauran

Kya aage badha hai ek bhi kadam?

Kaha pata hai kab tak chalega dam!?

Kya ruk sakta hu agle saal ki Guru Poonam?

Aaj agar Nirnay nahi le sakaa

To badhte rahege anantnunandhi Karam

2. Weekdays Maangunga nahi.

 Weekend ke baad... 

weekdays maangunga nahi..

Somvar ek sangram hai 

Mangal maha-kashtdaayak kaam hai

Budh bada alp viraam hai

Guruvaar ko Gaaliyaan sare-aam hai

Shukr sukraguzaar hai 

Aane waale kal ke liye taiyaar hai

Bandh mutthi khulne ko bekaraar hai

Aa raha Shanivaar hai 

Weekend shuru hone pe

Shani-Ravi Utsav manaate sounga nahi

Ravivaar ki shaam

Weekdays maangunga nahi..

Weekend ke baad... 

weekdays maangunga nahi..

The above is a funny / satirical attempt on Shivmangal Singh "Suman"'s poem Vardaan Maangunga nahi

यह हार एक विराम है

जीवन महासंग्राम है

तिल-तिल मिटूँगा पर दया की भीख मैं लूँगा नहीं ।

वरदान माँगूँगा नहीं ।।

स्‍मृति सुखद प्रहरों के लिए

अपने खण्डहरों के लिए

यह जान लो मैं विश्‍व की सम्पत्ति चाहूँगा नहीं ।

वरदान माँगूँगा नहीं ।।

क्‍या हार में क्‍या जीत में

किंचित नहीं भयभीत मैं

संघर्ष पथ पर जो मिले यह भी सही वह भी सही ।

वरदान माँगूँगा नहीं ।।

लघुता न अब मेरी छुओ

तुम हो महान बने रहो

अपने हृदय की वेदना मैं व्‍यर्थ त्‍यागूँगा नहीं ।

वरदान माँगूँगा नहीं ।।

चाहे हृदय को ताप दो

चाहे मुझे अभिशाप दो

कुछ भी करो कर्त्तव्य पथ से किन्तु भागूँगा नहीं ।

वरदान माँगूँगा नहीं ।।

1. समस्या और उसका हल।

 एक एक क़दम बढ़ रहा है,

बनाने इस जीवन को सफल,

ग़म और ख़ुशी का आधार है,

समस्या और उसका हल।

---

ज़्यादा से ज़्यादा सोचूँ तो,

बीस साल शेष रह सकते केवल,

कम से कम तो ऐसा है,

शायद न देखूँ अगला पल।

---

आज सब छोड़ दिया तो,

कैसे जीऊँगा मैं कल?

दुनिया आगे निकल जाएगी,

मैं रह जाऊँगा निष्फल।

---

लक्ष्य पर चलने के लिए,

त्याग करने का नहीं है बल,

प्राप्ति इतनी आसान कहाँ,

कई छोड़ देते हैं अन्न जल।

---

लेकिन सब छोड़ने से क्या,

मिल जाता है मोक्ष का फल?

अनंत बार छोड़ा है फिर भी,

समस्या न गई टल।

---

इसलिए घर रहूँ या दफ़्तर,

या फिर चल दूँ जंगल,

सब है एक समान अगर,

‘आत्मलक्ष’ करूँ ईमानदार और अटल।

Thank you ChatGPT for refining this.